Στο πλαίσιο του μαθήματος εξετάζεται το οθωμανικό αρχειακό υλικό της Ελλάδας. Το υλικό αυτό είναι ποικίλο. Υπάρχει ένα πλήθος λυτών εγγράφων κάθε λογής, από ταπιά και αποδείξεις πληρωμής φόρου μέχρι φιρμάνια, χοτζέτια κ. α. Παρουσιάζεται σε γενικές γραμμές ο τύπος των εγγράφων που περιλαμβάνουν τα οθωμανικά αρχεία της Ελληνικής Επικράτειας. Περισσότερη έμφαση δίνεται  στις σειρές που υπάρχουν και σκιαγραφούνται οι τομείς που ανοίγονται στην έρευνα μιας μακρόχρονης περιόδου της ιστορίας μας. Η καταλογογράφησή του και η δημοσιοποίησή του στο ευρύτερο επιστημονικό κοινό θα προάγει σημαντικά τη γνώση μας γύρω από την εποχή αυτή και επίσης θα συντελέσει στην ανάπτυξη του κλάδου της Τουρκολογίας στη χώρα μας.

Η εκπαίδευση των φοιτητών της αρχειονομίας, βιβλιοθηκονομίας και μουσειολογίας στα οθωμανικά αρχεία της Ελληνικής Επικράτειας είναι σημαντική για την ανάδειξη και αξιοποίηση των οθωμανικών αρχείων στη χώρα μας. Το φαινόμενο της πολυδιάσπασης των αρχείων είναι δυστυχώς πολύ συχνό στην Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο η ανάλυση των διαφόρων τύπων των πηγών, η ταξινόμησή και καταλογογράφησή τους χρήζει ιδιαίτερης σημασίας για τη μελέτη και παραγωγική αξιοποίηση του πλούτου αρχείων που είτε είναι διάσπαρτα σε απομακρυσμένους μεταξύ τους τόπους, είτε είναι διασπασμένα και τμήματά τους απόκεινται σε διαφορετικούς φορείς.

Η διάσωση, μελέτη και αξιοποίησή των οθωμανικών αρχείων αποτελεί βασικό στόχο της εκπαίδευσης, αφού μέσα στο αρχειακό αυτό υλικό αποτυπώνεται η πολιτισμική μας κληρονομιά.

1η εβδομάδα: Ιστορικό της «μεταβίβασης» του οθωμανικού αρχειακού υλικού στο ελληνικό κράτος.

2η εβδομάδα: Λειτουργία της επαρχιακής διοικητικής μηχανής στην Οθωμανική Αυτοκρατορία

3η εβδομάδα: Το περιεχόμενο του τουρκικού αρχειακού υλικού

4η εβδομάδα: Ιεροδικαστικά τεφτέρια (σιτζίλια)

5η εβδομάδα: Κτηματολογικά και φορολογικά βιβλία

6η εβδομάδα: Διοικητικά αρχεία

7η εβδομάδα: Φορολογικοί κώδικες

8η εβδομάδα: Δικαστικά και συμβολαιογραφικά αρχεία

9η εβδομάδα: Κοινοτικοί, εκκλησιαστικοί και σχολικοί κώδικες των κοινοτήτων της Μικράς Ασίας

10η εβδομάδα: Τα διαθέσιμα αρχεία και η πρόσβαση σε αυτά

11η εβδομάδα: Τα οθωμανικά αρχεία ως διάδοχος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

12η εβδομάδα: Οθωμανικά αρχεία και δημογραφική σύνθεση

13η εβδομάδα: Ανάδειξη και αξιοποίηση των οθωμανικών αρχείων

• Berktay – S. Faroqhi (επιμ.), New Approaches to State and Peasant in Ottoman History, Λονδίνο 1992.
• Ν. Καραπιδάκης, «Βιβλιογραφία της ιστορίας των ελληνικών αρχείων», Επετηρίδα των Γενικών Αρχείων του Κράτους των ετών 1991-92, Αθήνα 1993, σ. 77-101.
• Ε. Λυκούρη-Λαζάρου, Τα αρχεία στο νεοελληνικό κράτος έως την ίδρυση των Γενικών Αρχείων (1821-1914), Αθήνα, Τροχαλία, 1991.
• Ν. Τωμαδάκης, «Περί αρχείων εν Ελλάδι και της αρχειακής υπηρεσίας», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, 11 (1956), σ. 1-42.
• R.-H. Bautier, «Τα αρχεία», στο C. Samaran (επιμ.), Ιστορία και μέθοδοι της [Encyclopédie de la Pléiade], τ. Γ, μτφρ. Π. Αναστασόπουλος, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1987, σ. 213-274.
• Ευ. Μπαλτά, «Οι οθωμανικές πηγές στη νεοελληνική ιστοριογραφία», Τα Ιστορικά 43 (Δεκ. 2005), σσ. 299-334.

Πρόσωπο με πρόσωπο

Για την βελτίωση και προαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας γίνεται χρήση νέων τεχνολογιών για την παράδοση του μαθήματος με σκοπό την καλύτερη κατανόηση της ύλης αλλά και την διάδραση μεταξύ καθηγητή και φοιτητών. Προγράμματα αλλά και υλικοτεχνικός εξοπλισμός για την παρουσίαση διαφανειών του μαθήματος, χρήση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας για την επικοινωνία με τους φοιτητές και όποτε χρειάζεται εξειδικευμένα προγράμματα.

Γραπτές εξετάσεις.