Το αντικείμενο του μαθήματος είναι η μελέτη συστημάτων ανάκτησης πληροφοριών που βασίζονται στην αναζήτηση βάσει θέματος. Το μάθημα αυτό εστιάζει στις μηχανές αναζήτησης και στον τρόπο λειτουργίας τους. Παρουσιάζεται η δομή και οι βασικές λειτουργίες των μηχανών αναζήτησης. Μελετάται η διαδικασία κατασκευής ερωτημάτων και οι τεχνικές που τη διέπουν (ανάδραση σχετικότητας - relevance feedback,επέκταση/εξειδίκευση ερωτημάτων, κλπ). Επίσης, μελετώνται οι τεχνικές ταξινόμησης των αποτελεσμάτων (συσταδοποίηση, παράμετροι ταξινόμησης,κλπ). Παρουσιάζονται μετα-μηχανές αναζήτησης και ο τρόπος λειτουργίας τους. Παρουσιάζονται online συστήματα θεματικής πρόσβασης που βασίζονται στην πλοήγηση.

Mελετώνται θεματικές πύλες (portals), online κατάλογοι όπως το Open Directory Project και το Yahoo Directory.

Στόχο του μαθήματος αποτελεί η διερεύνηση του ρόλου που διαδραματίζει το θέμα στην ανάκτηση πληροφοριών.

1η εβδομάδα:  Εισαγωγικές έννοιες στα συστήματα θεματικής πρόσβασης και ανάκτησης πληροφορίας

2η εβδομάδα:  Ευρετηρίαση

3η εβδομάδα: Θησαυροί και Θεματικές κεφαλίδες

4η εβδομάδα:  Οντολογίες

5η εβδομάδα: Ταξινομίες

6η εβδομάδα: Folksonomies

7η εβδομάδα: Παγκόσμιος ιστός

8η εβδομάδα: Μετρικές αξιολόγησης συστημάτων

9η εβδομάδα: Εξατομικευμένη πρόσβαση

10η εβδομάδα: Κατανεμημένη πρόσβαση

11η εβδομάδα: Συστήματα γνώσης

12η εβδομάδα:  Συγκριτική αξιολόγηση συστημάτων

13η εβδομάδα: Ανακεφαλαίωση.

• Εισαγωγή στην ανάκτηση πληροφοριών, Christopher Manning, Prabhakar Raghavan, Hinrich Schutze, επιμέλεια: Ιωάννης Ρεφανίδης, μετάφραση: Δημήτρης Κωστάκης, Κλειδάριθμος, 2012
• Search Engines: Information Retrieval in Practice. Bruce Croft, Donald Metzler, Trevor Strohman. Addison-Wesley, 2009. An introductory book for search engines. Recommended for undergraduate students.
• Modern Information Retrieval. R. Baeza-Yates, B. Ribeiro-Neto, Addison-Wesley, 2011, Introduction to Information Retrieval, by Christopher D. Manning, Prabhakar Raghavan & Hinrich Schütze, Cambridge University Press, 2008.

Πρόσωπο με πρόσωπο

Για την βελτίωση και προαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας γίνεται χρήση νέων τεχνολογιών για την παράδοση του μαθήματος με σκοπό την καλύτερη κατανόηση της ύλης αλλά και την διάδραση μεταξύ καθηγητή και φοιτητών. Προγράμματα αλλά και υλικοτεχνικός εξοπλισμός για την παρουσίαση διαφανειών του μαθήματος, χρήση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας για την επικοινωνία με τους φοιτητές και όποτε χρειάζεται εξειδικευμένα προγράμματα. Επίσης οργάνωση όλου του πληροφοριακού υλικού του μαθήματος σε πλατφόρμας ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης για την καλύτερη ενημέρωση των φοιτητών.

Υποχρεωτική ατομική εργασία (project)